Τσαΐρια: ο βάλτος που θα ξελασπώσει την καινοτομία στη Θεσσαλονίκη

Τι αξία έχει ένας βάλτος; ένας χερσότοπος που δεν μπορεί να καλλιεργηθεί, να χτιστεί, ή να “αξιοποιηθεί" με κάποιο τρόπο; Και τι επίμονα που επανεμφανίζεται το νερό μετά από τόσα μπάζα και σκουπίδια που πετιούνται εκεί και σε πείσμα όλων των αποστραγγιστικών καναλιών που έχουν διανοιχτεί για να αποξηρανθεί η περιοχή.

Αν εξαιρέσουμε τους “επώνυμους” υγρότοπους, που απολαμβάνουν κάποιας προστασίας, οι “ανώνυμοι” μικροί υγρότοποι, διάσπαρτοι σε παράκτιες συνήθως περιοχές, υποφέρουν και συχνά εξαφανίζονται από συστηματικές παρεμβάσεις αποστράγγισης, ισοπέδωσης κι επίχωσής τους. Αντιμετωπίζονται ως εστίες κουνουπιών και βρωμιάς και προορίζονται συνήθως για άγρια δόμηση με πρόσχημα ποικίλα αναπτυξιακά όνειρα όπως παραθεριστικοί οικισμοί, λιμάνια, αεροδρόμια κι εσχάτως Τεχνολογικά Πάρκα Καινοτομίας.

Εικόνα 1. Αεροφωτογραφία του υγρότοπου Τσαΐρια (C) Σπύρος Ψαρούδας. Διακρίνονται στο κέντρο τα παλιά κτίρια της ΕΡΤ, στα δεξιά ο οικισμός Ρωμά, προς τα αριστερά και πάνω: το κέντρο ΚΑΠΠΑ, το αεροδρόμιο και το κτίριο του ΕΚΒΥ.

Τσαΐρια: ένας υγρότοπος που επιβιώνει ακόμη δίπλα στο Αεροδρόμιο

Τα Τσαΐρια ή αλλιώς Παράκτιο Έλος Περαίας, είναι ένας υγρότοπος συνολικής έκτασης 1869,59 στρεμμάτων που βρίσκεται στην παράκτια περιοχή μεταξύ του αεροδρομίου “Μακεδονία” της Θεσσαλονίκης και του οικισμού της Περαίας. Είναι μια πολύτιμη φυσική έκταση, που κατακλύζεται περιοδικά από νερό και φιλοξενεί πληθώρα ειδών, ανάμεσά τους τουλάχιστον 150 είδη πουλιών καταγεγραμμένα ως τώρα, καθώς και άλλα προστατευόμενα είδη όπως η βίδρα και ο λαγόγυρος.

Πρόκειται για μια βαλτώδη περιοχή που αποτελεί πλέον το μόνο διατηρημένο τμήμα της άλλοτε πολύ εκτεταμένης εκβολής του ποταμού Ανθεμούντα στον μυχό του κόλπου της Θεσσαλονίκης όπου εκβάλλει ο μεγαλύτερος ποταμός της Χαλκιδικής. Η δελταϊκή πεδιάδα που σχηματιζόταν ήταν κάποτε πολύ μεγαλύτερη, αλλά έχει καταληφθεί στο μεγαλύτερο μέρος της από τις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου, αλλά και άλλες εμπορικές χρήσεις προς τα δυτικά. Έτσι τα Τσαΐρια έχουν πλέον απομείνει ως το μόνο αδιατάρακτο τμήμα ενός πρωτύτερα πολύ πιο εκτεταμένου υγρότοπου.

Ο υγροτοπικός χαρακτήρας της περιοχής έχει αναγνωριστεί και απογραφεί το 2020 από το ΕΚΒΥ ως Παράκτιο έλος Περαίας (κωδικός EL52208200 link: https://greekwetlands.biodiversity-info.gr/Sites/Details/4349). Η περιοχή περιλαμβάνει διακριτούς τύπους υγροτοπικής βλάστησης όπως: αλμυρόβαλτους και έλη γλυκού και υφάλμυρου νερού. Λόγω ακριβώς της περιοδικής κατάκλησης με νερό, έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες για την αποξήρανση του υγρότοπου, με αποστραγγιστικά κανάλια, ενώ ταυτόχρονα συχνά θα δει κανείς εκεί φορτηγά να αποθέτουν μπάζα και σκουπίδια κάθε είδους.

Ο υγρότοπος έχει αξιόλογη ορνιθολογική σημασία, καθώς εκεί φωλιάζουν

• 15-20 ζευγάρια Νεροχελίδονου Glareola pratincola, πληθυσμός που αποτελεί το 6-10% του αναπαραγόμενου πληθυσμού του είδους στην Ελλάδα (Birds in Europe)
• 2-3 ζευγάρια Στρειδοφάγου Haematopus ostralegus (2-7% του αναπαραγόμενου πληθυσμού στην Ελλάδα)
• >30-40 ζευγαρια Καλαμοκανά Himantopus himantopus (1-3% του αναπαραγόμενου πληθυσμού στην Ελλάδα)
• >5 ζευγάρια Βαρβάρας Tadorna tadorna (1% του αναπαραγόμενου πληθυσμού της Ελλάδας)

Ακόμη φωλιάζουν στα Τσαΐρια τα είδη: Κοκκινοσκέλης Tringa totanus, Πρασινοκέφαλη πάπια Anas platyrhynchos, Καλαμόκιρκος Circus aeruginosus, Πετροτουρλίδα Burhinus oedicnemus, Αετογερακίνα Buteo rufinus, Καμπίσια πέρδικα Perdix perdix, Νανογλάρονο Sternula albifrons και Ποταμογλάρονο Sterna hirundo.

Αξιόλογες επίσης είναι η συγκεντρώσεις πολλών ακόμη ειδών κατά τη μετανάστευση και τη διαχείμαση. Ιδιαίτερα κατά τη μετανάστευση περνούν από την περιοχή μεγάλοι αριθμοί ερδωιών, γλάρων και παρυδάτιων πουλιών, ενώ παρατηρείται και ο Ψαραετός Pandion haliaetus. Τον χειμώνα παρατηρείται μεγάλος αριθμός υδρόβιων ειδών όπως ο Βουβόκυκνος, το Φλαμίγκο και διάφορα είδη παπιών (Σφηριχτάρι, Καπακλής, Κιρκίρι, Χουλιαρόπαπια). Ορνιθολογικό επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει και η θαλάσσια ζώνη με την σχεδόν μόνιμη παρουσία του Κορμοράνου και του προστατευόμενου Θαλασσοκόρακα και με παρατηρήσεις από τα είδη Θαλασσοπρίστης και Βελουδόπαπια.

Εικόνες 4, 5 & 6. Λευκοπελαργός (C) Πάρης Καμπάκης, Βραχοκιρκίνεζο & Αλκυώνη (C) Δημήτρης Καρακόλης

"Αξιοποίηση" όπως τη βλέπει κανείς

Η θέση του υγρότοπου, δίνει μία εντυπωσιακή, ανεμπόδιστη και πανοραμική θέα στην κορυφή του Χορτιάτη, στη θάλασσα και στην πόλη της Θεσσαλονίκης που βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Παρά την εγκατάλειψη της περιοχής που συντελεί στη συνεχή αισθητική της υποβάθμιση, πολλοί επισκέπτες την "αξιοποιούν" καθημερινά για τρέξιμο, ποδηλασία, βόλτα, περπάτημα, παρατήρηση και φωτογράφηση πουλιών.

Σε μία πόλη που διαθέτει ελάχιστους ελεύθερους και αδόμητους θήλακες, η ανοιχτωσιά και η ζωτικότητα του υγρότοπου δίπλα στη θάλασσα έχει μια αντιασφυξιογόνα επίδραση στον κάτοικο της πόλης....

Γι' αυτό ακριβώς η ελευθερία που αποπνέει υπερτερεί της αισθητικής και τελικά διαμορφώνει την αξία του χώρου στη συνείδηση όλων όσων τον επισκέπτονται. Είναι γεγονός πάντως ότι στην αισθητική συνείδησή μας, εδώ στην Ελλάδα, μεγάλη αξία έχουν τα δάση και οι ακτές αλλά δεν έχουμε καλλιεργήσει μέσα μας την αποδοχή του "βάλτου" ως εξαιρετικού τοπίου. Εξαίρεση μάλλον αποτελούν οι όλο και περισσότεροι παρατηρητές και φωτογράφοι πουλιών, που βλέπουν στους υγρότοπους ένας συνεχώς μεταβαλλόμενο και ζωντανό τοπίο, που πάντα έχει μια καλή εμπειρία να δώσει. Ωστόσο, ο παρατεταμένος εγκλεισμός της τελευταίας χρονιάς, έφερε πλέον εμφατικά στο προσκήνιο την ανάγκη να μπορεί κανείς να βγει απλά να "μαζέψει ήλιο" σε χώρους δωρεάν κι ελεύθερους, αξιοποιόντας τα δημόσια αγαθά που δικαιούμαστε, παραλίες, δάση και υγρότοπους.

Στον αντίποδα της απόλαυσης του τοπίου στέκει η αναπτυξιακή οπτική, που θεωρεί τον υγρότοπο ως “χέρσο και εντελώς αναξιοποίητο” στερούμενο οποιουδήποτε ιδιαίτερου χαρακτηριστικού, όπως ευαίσθητα οικοσυστήματα ή ζώνες φυσικής προστασίας, που θα άξιζε να ληφθούν υπ' όψη στον σχεδιασμό αξιοποίησής του. Οι ελάχιστοι ελεύθεροι θήλακες που έχουν απομείνει στη Θεσσαλονίκη απειλούνται από αναπτυξιακά σχέδια "αναβάθμισης", στα οποία παρουσιάζεται μία εικόνα τάξης και καθαριότητας, αυτή που επίπλαστα επιφέρει το τσιμένο. Τέτοια σχέδια, όπως και αυτό της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου, προοιωνίζουν τελικά την ολοκληρωτική εξαφάνιση κάθε φυσικού στοιχείου στο τοπίο, κάθε χαρακτηριστικού που θα θύμιζε τί βρισκόταν πριν εκεί. Η οπτική αυτή επανέρχεται επιθετικά, επιχειρώντας να σερβίρει ένα νέο αναπτυξιακό όνειρο με υποσχέσεις θέσεων εργασίας, τζίρου και μιας αισθητικής της μακέτας που θα μπορούσε σχετικά εύκολα να εντυπωσιάσει όσους δεν έχουν ως τώρα απολαύσει την ελευθερία και τη γεωγραφία του χώρου.

Μόλις πριν 5 χρόνια σε μια προσπάθεια “εξωραϊσμού” του “χερσότοπου”, εμφανίστηκαν σχέδια εγκατάστασης οικισμού προσφύγων που προϋπέθεταν την αποξήρανση, ισοπέδωση και συνεπώς την ολοκληρωτική εξαφάνιση του υγρότοπου. Μετά από παρεμβάσεις πέντε ΠΜΚΟ, ευτυχώς εγκαταλείφθηκε το σχέδιο για τον οικισμό, που εκτός από καταστροφικός για το φυσικό περιβάλλον, ήταν και εντελώς ακατάλληλος για τους ανθρώπους που θα φιλοξενούνταν εκεί.

Τώρα όμως τα σχέδια για την εξαφάνιση του “βάλτου” επανέρχονται με νέο ένδυμα....

...και φυσικά και με νέες ελπίδες για χρηματοδότηση, καθώς τα έργα “εξυγίανσης” (αποστραγγιστικά, δρόμοι, επιχώσεις κλπ) έχουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο κόστος. Αυτή τη φορά τα Τσαΐρια είναι στο στόχαστρο για την ανέγερση του Κέντρου Καινοτομίας και Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης Thess INTEC (Thessaloniki Innovation & Technology Center), που σχεδιάζεται να αναπτυχθεί σε έκταση 760 στρεμμάτων κατά μήκος του παραλιακού μετώπου και αναμένεται να καταστρέψει ολοσχερώς σημαντικό τμήμα του υγρότοπου.

Εικόνα 8. Χωρική αποτύπωση του σχεδιαζόμενου τεχνολογικού πάρκου (Ζώνη Α: Τεχνόπολις - Τεχνολογικό Πάρκο, Ζώνη Β: Τουρισμός - Αναψυχή, Ζώνη Γ: Ελεύθεροι χώροι - Αστικό πράσινο)

Με το Άρθρο 18 του Ν. 4690/2020 (ΦΕΚ Α' 104), παραχωρήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ η “προνομιακή έκταση” 760 στρεμμάτων στα Τσαΐρια του Δήμου Θερμαϊκού δίπλα στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, που αποτελεί το ανατολικό παράκτιο τμήμα του υγρότοπου (Εικόνα 8). Η κυριότητα της έκτασης παραχωρήθηκε ατελώς και με απαλλαγή φόρων κι επιβαρύνσεων στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας Α.Ε. (ΑΖΚ) με σκοπό της μεταβίβασης την ίδρυση και λειτουργία εντός του ως άνω ακινήτου Διεθνούς Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις των άρθρων 41 επ. του ν. 3982/2011 (Α΄ 143). Στη συνέχεια η ΑΖΚ παραχώρησε το αποκλειστικό δικαίωμα επιφανείας για 99 έτη στην Thess INTEC Α.Ε. Εταιρεία Ανάπτυξης Επιχειρηματικού Πάρκου, που συστάθηκε αποκλειστικά για την ανάπτυξη, διοίκηση και διαχείριση του Επιχειρηματικού Πάρκου.

Η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση (Εικόνα 9) φιλοδοξεί να αποτελέσει κατά δήλωση της ΑΖΚ Α.Ε. “ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Καινοτομίας και Τεχνολογίας στην Ευρώπη, όπου στα επόμενα 5-10 χρόνια θα προσελκύσει επενδύσεις από επιχειρήσεις τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό, με συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα πάνω από 500 εκ. ευρώ και θα δημιουργήσει σταδιακά 7.000 θέσεις εργασίας”. Η δόμηση θα καταλάβει 250 στρέμματα και θα περιλαμβάνει κτίρια γραφείων κι εργαστηρίων, συνεδριακά κέντρα, ένα ξενοδοχείο 4 αστέρων, εγκαταστάσεις αθλητισμού κι αναψυχής και κατοικίες, ενώ οι χώροι πρασίνου (γκαζόν, πρασιές και δεντροστοιχίες) έχει σχεδιαστεί να καλύπτουν 350 στρέμματα.

Ο προϋπολογισμός του Thess INTEC ανέρχεται σε > 500 εκ.€ που αναζητούνται από ιδιωτικές επενδύσεις, καθώς έχουν εξασφαλιστεί μόλις 70 εκ. € τα οποία θα διατεθούν για τη διαμόρφωση του αναγλύφου και την κατασκευή δικτύων στη συνολική έκταση καθώς και για τα κτίρια αρχικής εγκατάστασης που αφορούν το 10% της συνολικής δόμησης.

Είναι κακό στην άμμο να χτίζεις παλάτια...

Ξανά λοιπόν η ίδια τακτική της πολλά υποσχόμενης ανάπτυξης, που ως τώρα έχει αποδειχτεί ότι έχει εξαιρετικά λίγες πιθανότητες να συμβεί, όχι μόνο γιατί απαιτούνται τεράστια κεφάλαια που δεν έχουν συγκεντρωθεί, αλλά κυρίως γιατί συνήθως γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να παρακαμφθούν όσα λογίζονται ως "εμπόδια" βάσει διάφορων προστατευτικών και πολεοδομικών διατάξεων. Συγκεκριμένα για την περιοχή, "εμπόδιο" προς αντιμετώπιση θεωρήθηκε το γεγονός ότι πρόκειται για υγρότοπο χαρακτηρισμένο ως ακατάλληλο για δόμηση!

Έτσι με λειψή προίκα ξεκινά η επένδυση και χωρίς κανένα εχέγγυο ότι θα βρεθούν τα υπόλοιπα 430 εκ. € για την ολοκλήρωσή του. Το πιθανότερο είναι ότι η χρηματοδότηση των 70 εκ. € θα αναλωθεί σε έργα καταστροφής του υγροτόπου, περισσότερο μπάζωμα και σκάψιμο δηλαδή, ώστε να ξεπεραστεί το μεγάλο εμπόδιο στην επένδυση, που δεν είναι άλλο από την ακαταλληλότητα της περιοχής για οποιαδήποτε δόμηση. Άλλωστε στέλεχος της Αποκεντρομένης Διοίκησης, τον Ιούλιο 2021 δήλωνε ότι: “σημαντικά τμήματα της έκτασης θεωρούνται ακατάλληλα σ αυτή τη φάση για κατασκευή κτιρίων με βάση απόφαση από μία επιτροπή ειδικών που είχε συστήσει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Θα πρέπει επομένως να ξαναδημιουργηθεί η επιτροπή αυτή η οποία με βάση την νέα Γεωτεχνική Μελέτη να αλλάξει την απόφαση"[1]. Εν ολίγοις, η ακαταλληλότητα της περιοχής για δόμηση, ερμηνεύεται ως ακαταλληλότητα της επιτροπής, οπότε αλλάζοντας την επιτροπή, αλλάζει και η γεωλογική σύσταση της περιοχής και γίνεται κατάλληλη για δόμηση!

Στα πλαίσια της διαδικασίας αδειοδότησης που έχει αναλάβει η Thess INTEC Α.Ε. για την ωρίμανση του έργου ολοκληρώθηκε η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του έργου και τέθηκε σε διαβούλευση τον Οκτώβριο 2021. Στην ΣΜΠΕ γίνεται μία συντονισμένη προσπάθεια απόκρυψης του υγροτοπικού χαρακτήρα της περιοχής και συγκεκριμένα αναφέρεται ότι: “Εντός της περιοχής παρέμβασης, επί του παρόντος δεν υπάρχει λειτουργούσα χρήση, καθώς το σύνολο της έκτασης είναι χέρσο και εντελώς αναξιοποίητο.”

Ωστόσο στο κεφ. 4.3.6 Διερεύνηση γεωλογικής καταλληλότητας, τεκμηριώνεται αναλυτικά η ακαταλληλότητα του τέλματος για δόμηση με βάση σχετική μελέτη που έχει προηγηθεί [2]. Όπως αναφέρει συγκεκριμένα η μελέτη: “Το μεγαλύτερο τμήμα (κεντρικό και βόρειο) της περιοχής παρέμβασης κατατάσσεται στις περιοχές Απ.Δ2 «Απαγόρευσης δόμησης» με τεταρτογενή χαλαρά λεπτομερή που καλύπτονται από τέλματα, στις οποίες η απαγόρευση δόμησης είναι προσωρινή έως την εκτέλεση των απαραίτητων έργων αποστράγγισης και αποτροπής μελλοντικών συγκεντρώσεων υδάτων, με διαμορφώσεις και επιχώσεις των χαμηλών τμημάτων με κατάλληλα συμπυκνωμένα κοκκώδη υλικά, και με τις κατάλληλες υψομετρικές στάθμες και μορφολογικές κλίσεις. Μετά την άρση της απαγόρευσης, η δόμηση θα επιτρέπεται με την εκπόνηση γεωλογικής-γεωτεχνικής μελέτης στην οποία θα εξετάζονται τα φυσικομηχανικά χαρακτηριστικά του εδάφους θεμελίωσης, το είδος και το βάθος αυτής, τα μέτρα βελτίωσης των γεωμηχανικών χαρακτηριστικών του εδάφους και η πιθανότητα εκδήλωσης διαφορικών καθιζήσεων και ρευστοποίησης. Τέλος, στενή ζώνη κατά μήκος του ρέματος στην ΒΑ πλευρά του ακινήτου εντάσσεται στις περιοχές ΑΚ «Ακατάλληλες για δόμηση» σε ρέματα και με σύγχρονες αποθέσεις κοίτης χειμάρρων, όπου η δόμηση απαγορεύεται ενώ κατά περίπτωση μετά από ειδική γεωλογική γεωτεχνική μελέτη επιτρέπονται έργα υποδομών, κοινής ωφέλειας, αντιπλημμυρικής προστασίας και πρασίνου-αποκατάστασης περιβάλλοντος”.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι όπως φαίνεται και στον γεωολογικό χάρτη της ΣΜΠΕ (Εικόνα 9), το μεγαλύτερο τμήμα (κεντρικό και βόρειο) της περιοχής παρέμβασης κατατάσσεται στις περιοχές Απ.Δ2 «Απαγόρευσης δόμησης».

Οι πρόσφατες πλημμύρες (Οκτώβριος 2021) στην περιοχή της εκβολής του Ανθεμούντα, ανέδειξαν μία πολύτιμη οικοσυστημική υπηρεσία που παρέχει η υγροτοπική έκταση που έχει διατηρηθεί στα Τσαΐρια. Το φυσικό αυτό έλος λειτουργεί ως χώρος εκτόνωσης και απορρόφησης των πλημμυρικών παροχών που προέρχονται από καταρρακτώδεις ή παρατεταμένες βροχές και προστατεύει τις γύρω δομημένες περιοχές καθώς και το αεροδρόμιο, συγκρατώντας μεγάλες ποσότητες νερού και φερτών υλών που αλλιώς θα είχαν κατακλύσει κτίρια και υποδομές, προκαλώντας μεγάλες υλικές ζημιές. Να σημειωθεί ότι η αντιπλημμυρική προστασία της ευρύτερης περιοχής κρίνεται ελλιπής, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται μία συνεχιζόμενη παράκτια διάβρωση. Η προστατευτική λειτουργία του υγρότοπου είναι λοιπόν διπλή, τόσο για την εκτόνωση των πλημμυρικών φαινομένων, όσο και για την προστασία της ακτής από τη διάβρωση. Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να διασφαλιστεί με τη διατήρησή του οικοσυστήματος σε καλή κατάσταση, που σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν έργα για την αποκατάσταση της υδρολογικής ισορροπίας του και την οριοθέτησή του σε επαρκή έκταση, αντί για το μπάζωμά του.

Όμως η καινοτομία για να προχωρήσει δεν χρειάζεται real estate επενδύσεις.....

Δεν έχουμε τίποτα ενάντια στην καινοτομία και σίγουρα η Θεσσαλονίκη δικαιούται να οργανώσει ένα μεγάλο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Όμως είναι προϋπόθεση για το βήμα αυτό η ολοκληρωτική καταστροφή ενός υγρότοπου; Είναι η έλλειψη κτιρίων αυτή που ως τώρα δεν άφησε την καινοτομία ν' ανθίσει; Ή μήπως στερείται τέτοιων κέντρων η Θεσσαλονίκη;

Σε ανύποπτο χρόνο και όταν η ΑΖΚ είχε στη διάθεσή της ένα χωράφι 65 στρεμμάτων, ο πρύτανης του ΑΠΘ Περικλής Μήτκας και μέλος τότε του ΔΣ της ΑΖΚ, υποστήριζε ότι «Η Ζώνη δεν πρέπει να είναι ένα real estate πρότζεκτ. Θα πρέπει να περιλάβει όλες τις καινοτόμες επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, με ένα χαλαρό δεσμό». Κατά τον κ. Μήτκα, η ΑΖΚ θα πρέπει να διαφημίσει ότι υπάρχει καινοτομία στη Θεσσαλονίκη και να επιδιώξει την προσέλκυση ερευνητικών ή σχεδιαστικών τμημάτων μεγάλων εταιρειών της Ευρώπης, που θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν το δυναμικό της περιοχής. «Έχουμε και ένα μικρό χωράφι που μπορούν να εγκατασταθούν και να γίνει ένα νέο ξεκίνημα» είπε, αναφερόμενος στα 65 στρέμματα γης που παραχωρήθηκαν στην ΑΖΚ [2].

Ενώ ο Θανάσης Κωνσταντόπουλος, τότε διευθυντής του Ινστιτούτου Τεχνικής Χημικών Διεργασιών του ΕΚΕΤΑ και νυν πρόεδρος του ΕΚΕΤΑ – Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, ανέφερε ότι ο ρόλος της ΑΖΚ θα ήταν “ουσιαστικά να πρακτορεύει τα κουφάρια των βιομηχανικών μονάδων στη Σίνδο, τα οποία θα μπορούσαν να μετασχηματιστούν και να αξιοποιηθεί ο εξοπλισμός που ρημάζει”.

Μετά από 10 και παραπάνω χρόνια οικονομικής κρίσης, το κτιριακό απόθεμα της πόλης “εμπλουτίστηκε” με δεκάδες εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κι εμπορικά κτίρια, που θα μπορούσαν να είναι η αφετηρία για την εγκατάσταση καινοτόμων επιχειρήσεων. Η επισκευή και αξιοποίηση τέτοιων μεγάλων κτιρίων που βρίσκονται σε θέσεις που διαθέτουν δίκτυο ύδρευσης και ηλεκτροδότησης και πάνω σε βασικές οδικές αρτηρίες της πόλης, θα ήταν η καλύτερη λύση από οικονομική αλλά και περιβαλλοντική σκοπιά, καθώς τα κτίρια αυτά είναι σήμερα και ρυπογόνα είναι και επικίνδυνα.

Σε αυτή τη γραμμή κινήθηκε ταχύτατα η Pfizer, εγκαινιάζοντας τον περασμένο Οκτώβριο τις εγκαταστάσεις του παγκόσμιου Κέντρου Ψηφιακής Καινοτομίας και του παγκόσμιου Κέντρου Επιχειρησιακών Λειτουργιών και Υπηρεσιών της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη. Τα κτίρια ZEDA και PHOENIX διαμορφώθηκαν κατάλληλα για τη στέγαση των δύο hubs, ενώ η εταιρεία έχει ήδη μισθώσει και αναβαθμίζει το East Plaza, όπου σχεδιάζει τη μετεγκατάστασή τους.

Αφήστε λοιπόν ήσυχα τα Τσαΐρια και ακολουθείστε την προτροπή του ίδιου του Προέδρου της ΑΖΚ Α.Ε., κ. Λουφάκη για αναζήτηση κτιριακού αποθέματος πέραν της Τεχνόπολης ή του Thess INTEC “όπου μπορούν να εγκατασταθούν τέτοιου είδους επιχειρήσεις, για να μπορέσουμε να προτείνουμε άμεσα τα κατάλληλα ακίνητα σε αυτούς που θα εκδηλώσουν το ενδιαφέρον να έρθουν”[4].

Επίμετρο: 'Οταν ξεθωριάζουν οι μακέτες...

Το γειτονικό αθλητικό κέντρο ΚΑΠΠΑ που ξεκίνησε ως ένα φιλόδοξο εγχείρημα για τη στέγαση ειδικού αθλητισμού είναι σήμερα ημιτελές, αλλά και ημιεγκατελειμένο. Κόστισε περί τα 25 εκ.€ όταν κατασκευάστηκε το 2000, χωρίς κανείς να έχει προβλέψει τη βιωσιμότητά του, αναφορικά με τα λειτουργικά του κόστη και τις δαπάνες συντήρησης. Έτσι σήμερα που οι μακέτες ξεθώριασαν, αντικρύζει κανείς εκεί μια εικόνα της άχαρης πραγματικότητας, με ασοβάντιστα κτίρια, κλεμμένα κουφώματα, σκουριασμένα σίδερα, αχρησιμοποίητες αλλά φθαρμένες προβλήτες και κάπου ανάμεσα στο χάος αυτό και σε πείσμα της εγκατάλειψης και της υποβάθμισης, οι τοπικοί αθλητικοί σύλλογοι χρησιμοποιούν τα κλειστά γυμναστήρια όπως μπορούν, ελλείψει άλλων κατάλληλων υποδομών.