Δημόσια Πάρκα, Κήποι και Καλλιέργειες στην πόλη Τόκυο

Η χώρα που αποτελείται από 4 κύρια και χιλιάδες μικρότερα νησιά πλήττεται συστηματικά από ισχυρότατους σεισμούς. Έως τη στιγμή που αναπτύχθηκε, δοκιμάστηκε και υιοθετήθηκε η τεχνολογία των κατασκευών πολυώροφων κτιρίων η κυρίαρχη οικοδομική τακτική ήταν η κατασκευή λίθινης βάσης-ισογείου και η ανόρθωση ορόφου ή πολλών ορόφων με την χρήση ξύλινων στοιχείων δομής και κάλυψης. Η κατασκευαστική δεινότητα των τεχνητών απέδωσε κτίρια κορυφαίας αρχιτεκτονικής αισθητικής που ακόμη και σήμερα συναρπάζουν τους επισκέπτες μελετητές τους και οδηγούν τους χειρισμούς και τις εκπαιδευτικές τακτικές των συγχρόνων αρχιτεκτόνων. Φυσικά, τα κτίρια, οι οικισμοί και οι αναδυόμενες πόλεις διαμορφωθηκαν στο χώρο και το χρόνο τους συγκρατώντας ή υιοθετώντας ισχυρές σχέσεις με την ιδέα για το και τις απολαύσεις στο φυσικό περιβάλλον. Η εντατική αναδάσωση, εθνική στρατηγική που ξεκίνησε και εφαρμόστηκε από το μέσο της δεκαετίας του ’80 είχε σαν αποτέλεσμα την ολοκληρωτική επαναφορά των δασών και της βιοποικιλότητας. Κυρίαρχη επιρροή στην εγκαθίδρυση και υπεράσπιση της ιδέας για τη σχέση με την φύση διαδραμάτισε η θρησκεία Sindo. Σύστημα ιδεών που συνδυάζει τον ανιμισμό και τον πανθεϊσμό, δέχεται την ύπαρξη θεοτήτων που κατακλύζουν τον χώρο και τον χρόνο και συνθέτουν την ταυτότητα κάθε ύπαρξης. Των ανθρώπων, των βουνών, των δέντρων, των θάμνων, των ρυακιών, κάθε ελάχιστου, περιορισμένου, μικρού ή μεγαλύτερου στοιχείου που συναρμόζεται στην σύνθεση του φυσικού τόπου/χώρου όπως τον εννοούμε σήμερα.

Τμήμα αυτής της δυναμικής στρατηγικής της διοίκησης της χώρας είναι και η διατήρηση, η φύλαξη και η συνεχής διαμόρφωση των αστικών κήπων, των πάρκων γύρω και στο εσωτερικό των υπολειμμάτων ιστορικών κτιριακών συνόλων, των συστάδων ή στοιχείων αστικών και περιαστικών καλλιεργειών που συγκροτούν και εξυψώνουν την ιδέα και τις πρακτικές της αστικής ζωής, ιδίως στις μεγάλες βιομηχανικές πόλεις-λιμάνια της χώρας. Στην μητροπολιτική διοικητική περιοχή που συμβατικά ονομάζεται ΤΟΚΥΟ, αν και αποτελεί σύνθεση δεκάδων πόλεων, χωριών που βαθμιαία συντέθηκαν σε ενιαία διοικητική οντότητα, η υπεράσπιση των δημόσιων ανοικτών χώρων έχει εξελιχθεί σε πολιτική υπεράσπισης της εκλεπτισμένης αισθητικής της ζωής. Καθώς η περιήγησή μας στην πόλη ξεκίνησε, αμέσως εντοπίσαμε και επισκευτήκαμε τέτοιες περιοχές ώστε να κατανοήσουμε –όσο γίνεται από την πρόσκαιρη διαμονή μας- τον τρόπο, τους τρόπους ζωής, κυρίως τις στιγμές των εκδηλώσεων χαράς, ξεγνοιασιάς, ανεμελιάς, ευτυχίας.

Βρήκαμε τέτοια παραδείγματα. Φυσικά σε αυτήν την γιγάντια αστική επικράτεια ακόμη και τα παραδείγματα δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν αν δεν υιοθετούνταν στρατηγικές και συνακόλουθες δημόσιες επενδύσεις μεγάλης κλίμακας στα δίκτυα μεταφοράς και υποδομών. Ώστε να διευθετηθεί ακριβώς η καθημερινή κίνηση εκατομμυρίων ανθρώπων. Δημιουργήθηκαν πολυώροφες υπόγειες επικράτειες δραστηριότητας (υπόγειοι κόμβοι ζωής), κάτω από το έδαφος, όπου διέρχονται και συμπλέκονται δεκάδες γραμμές σιδηροδρόμων ώστε να ησυχάσει η επιφάνεια από την κίνηση των αυτοκινήτων, να ελευθερωθούν οι δρόμοι και να αποδοθούν στην κίνηση των ανθρώπων, να απελευθερωθούν οι συνοικίες (τα παλιά χωριά), οι γειτονιές, οι παρόχθιες ζώνες κίνησης, περιπάτου, αθλητισμού. Να ελευθερωθούν οι συστάδες των κήπων με τα ιερά, οι αλλεπάλληλοι φυσικοί θύλακες και οι τεχνητές διαμορφώσεις, τα πάρκα, τα αλσύλλια, όπου ολοκληρώνεται η σχέση των συνωστισμένων ανθρώπων με την φυσική αισθητική. Στα μεγάλα και τα μικρότερα πάρκα η ποικιλία των δένδρων, των θάμνων και των λουλουδιών αποδεικνύει το κύρος του πολιτισμού, η φροντίδα των εκτάσεών τους αποδεικνύει την πειθαρχία που ακολουθείται ώστε η συνεργατική καθημερινή άσκηση να αποδίδει το έξοχο αποτέλεσμά της, η παρακολούθηση του χρόνου σποράς, απόλαυσης, προσοχής, θεραπείας αποδεικνύει την σωστή ανταπόκριση τόσο στην θρησκευτική απαίτηση όσο και την συνείδηση της αισθητική ανάγκης που πρέπει να ικανοποιείται καθημερινά.

Στο πάρκο UENO ONSHI γιορτάζονται οι εποχές και η ζωή στην εξοχή, γιορτάζεται η χαρά της συντροφιάς κάτω από τις ανθισμένες κερασιές, γιορτάζονται οι επισκέψεις και οι αποδείξεις της συνάντησης των ήσυχων ανθρώπων στον δημόσιο χώρο όπου παρουσιάζουν τους εαυτούς τους απολαμβάνοντας, αποδεικνύοντας, την κατάκτηση της ήσυχης και ειρηνικής ζωής, εκδηλώνεται μαζικά η τελετή της παρατήρησης των δένδρων στην ανθοφορία τους. Στις ευρύχωρες πλατείες, στις εκτεταμένες διαδρομές στη σκιά των μεγάλων δένδρων, στα ηλιόλουστα περάσματα από όπου, τα δειλινά, οι ήσυχοι άνθρωποι ρεμβάζουν κοιτάζοντας προς την λίμνη.

Στο πάρκο HIBIYA, στο διοικητικό και εμπορικό κέντρο της μητρόπολης αναπαύονται χιλιάδες υπάλληλοι το μεσημέρι, στοχάζονται και επιθυμούν, απολαμβάνουν στον περιορισμένο χρόνο της αναπόλησής τους, την ευτυχή ζωή στην εξοχή. Απολαμβάνουν τις κοντινές και βαθύτερες ποικιλίες προοπτικών σχέσεων φυτών και δένδρων γύρω από τις μικρές λίμνες ή την μουσική στην σκιερή υπαίθρια πλατεία όπου η μεγάλη ορχήστρα ησυχάζει την διάθεσή τους. Η ένταση και η ποικιλία των φυτεύσεων αλλά, κυρίως, η ανεπανάληπτη συντήρηση και η προσοχή στις ατελείωτες λεπτομέρειες δείχνουν την σημασία και το αποτέλεσμα της ορισμένης κοινωνικά πολύτιμης αφιέρωσης του εαυτού στην συνέπεια.

Στο πάρκο γύρω από το αυτοκρατορικό ανάκτορο, οι αποστάσεις από το μέτωπο των ψηλών κτιρίων όπου στεγάζονται οι διοικήσεις των εταιριών τεχνολογίας και κατασκευών είναι σωστά ρυθμισμένες ώστε η απέραντη έκταση χαμηλής χλόης και οι αραιή φύτευση εκατοντάδων δένδρων να πείθει για την αισθητική συνέπεια και τον κορυφαίο σχεδιασμό του ελεύθερου χώρου για οδοιπορία, στάση και ενατένιση τόσο των τειχών και της βαθιάς και φαρδιάς τάφρου όσο και των κτιρίων απέναντι, αρκετά μακριά, από όπου η θεολογικά ρυθμισμένη απροσέγγιστη, πριν λίγο, μορφή του αυτοκράτορα έχει ήδη συντριβεί και απειλείται από το βλέμμα των ισχυρών ‘’φεουδαρχών’’ της σύγχρονης εποχής.

Καθώς ο περίπατός μας από την όχθη του ποταμού Arakawa προς το πύργο Tokyo sky tree εξελίχτηκε σε μια εντατική και ενθουσιώδη καταγραφή αρχείου για τα επιτεύγματα της αστικής αισθητικής, της ειρηνικής και ήσυχης ζωής στις συνοικίες και τους άδειους από αυτοκίνητα δρόμους, τα χαμηλά ύψη των κατοικιών και τις μεγάλες αποστάσεις από τις λεωφόρους, γιορτάσαμε την συνάντησή μας με τους υπερασπιστές του πλούσιου κήπου που δημιουργήθηκε ανάμεσα σε δύο οικοδομές. Λίγο πριν, στο κέντρο της πόλης, καταγράψαμε την υψηλότατη αισθητική του κήπου στην επιφάνεια του εδάφους αλλά και του κήπου που έντυσε, κάλυψε, την όψη ενός κτιρίου ως μηχανισμός προστασίας από τον ήλιο αλλά και ως επιφάνεια εκδήλωσης της τεχνικής δεινότητας των κατασκευαστών και υπηρετών της ουσίας του. Ανιχνεύουμε ακόμη τις πόλεις διαβάζοντας τις μικρές και τις μεγαλύτερες λεπτομέρειες των τεχνικών χειρισμών που φαίνεται πως σύντομα θα μεταμορφώσουν τις πόλεις μας σε κηπουπόλεις. Αν το επιθυμούμε πολύ.